Allahu Ekber’in Manası, Hac, Kabe ve Namaz, Cemaatle Yapılan İbadetler ve Kılınan Namazlar – On Altıncı Söz Dördüncü Şua

https://dersdunyasi.net/ olarak düzenlediğimiz Cumartesi Derslerinde bu hafta “Allahu ekber’in Manası, Hac, Kabe ve Namaz, Cemaatle Yapılan İbadetler ve Kılınan Namazlar” ele alınmaktadır. Üstad Bediüzzaman Said Nursi’nin Risale-i Nur Külliyatı’ından Sözler isimli eserinden On Altıncı Söz Dördüncü Şua.

Allahu ekber'in Manası, Hac, Kabe ve Namaz, Cemaatle Yapılan İbadetler ve Kılınan Namazlar - Cumartesi Dersleri 16. 4. — Allahu ekber’in Manası, Hac, Kabe ve Namaz, Cemaatle Yapılan İbadetler ve Kılınan Namazlar – Cumartesi Dersleri 16. 4.

KISA VİDEO

UZUN VİDEO

On Altıncı Söz

DÖRDÜNCÜ ŞUA

İşte, ey tenbel nefsim! Bir nevi mirac hükmünde olan namazın hakikati, sabık temsilde bir nefer mahz-ı lütuf olarak huzur-u şahaneye kabulü gibi, mahz-ı rahmet olarak Zât-ı Celîl-i Zülcemâl ve Mâbûd-u Cemîl-i Zülcelâlin huzuruna kabulündür. Allahu ekber deyip, mânen ve hayalen veya niyeten iki cihandan geçip, kayd-ı maddiyattan tecerrüd edip, bir mertebe-i külliye-i ubûdiyete veya küllînin bir gölgesine veya bir suretine çıkıp, bir nevi huzura müşerref olup,

اِيَّاكَ نَعْبُدُ 2

hitabına—herkesin kabiliyeti nisbetinde—bir mazhariyet-i azîmedir. Adeta, harekât-ı salâtiyede tekrarla Allahu ekber, Allahu ekber demekle kat’-ı meratip ve terakkiyat-ı mâneviyeye ve cüz’iyattan devâir-i külliyeye çıkmasına

Dipnot-1

“Herşeyin hüküm ve tasarrufu Onun elindedir.” Yâsin Sûresi, 36:83.

Dipnot-2

“Yalnız Sana ibadet ederiz.” Fâtiha Sûresi, 1:5.

acz: âcizlik, güçsüzlük (bk. a-c-z)
Allahu ekber: Allah en büyüktür (bk. k-b-r)
Arş-ı Âzam: Cenab-ı Allah’ın sınırsız egemenliğinin ve yüceliğinin tecelli ettiği yer (bk. a-r-ş; a-z-m)
cezb: çekme
cilve: yansıma, görünüş (bk. c-l-y)
cüz’î: küçük, az (bk. c-z-e)
cüz’iyat: küçüklük ve ferdî şeyler (bk. c-z-e)
dellâl: ilan edici, duyurucu
devâir-i külliye: geniş ve kapsamlı daireler (bk. k-l-l)
ferik: general
hakikat: gerçek, doğru (bk. ḥ-ḳ-ḳ)
Hâlık: yaratıcı, herşeyi yaratan Allah (bk. ḫ-l-ḳ)
harekât-ı salâtiye: namazın hareketleri (bk. ṣ-l-v)
hususiyet: özellik
huzur-u şahane: padişahın huzuru (bk. ḥ-ḍ-r)
iftikar: fakirliğini gösterme (bk. f-ḳ-r)
ihtar: hatırlatma, ikaz
Kadîr-i Mutlak: sınırsız güç ve kudret sahibi Allah (bk. ḳ-d-r; ṭ-l-ḳ)
kat’-ı meratip: mertebeleri aşma
kayd-ı maddiyat: maddi kayıt, bağ

küllî: büyük, kapsamlı (bk. k-l-l)
lütuf: iyilik, ikram, bağış (bk. l-ṭ-f)
Mâbûd-u Cemîl-i Zülcelâl: sonsuz haşmet ve güzellik sahibi, kendisine ibadet edilen Allah (bk. a-b-d; c-m-l; ẕü; c-l-l)
mahz-ı lütuf: ikram ve iyiliğin tâ kendisi (bk. l-ṭ-f)
mahz-ı rahmet: rahmetin tâ kendisi (bk. r-ḥ-m)
mazhariyet-i azîme: büyük mazhariyet, nailiyet (bk. ẓ-h-r; a-z-m)
meratib: mertebeler, dereceler
mertebe-i külliye-i ubûdiyet: Allah’a kulluğun büyük ve kapsamlı mertebesi (bk. k-l-l; a-b-d)
mevcudat: varlıklar (bk. v-c-d)
mirac: yükseliş, Allah’ın huzuruna çıkma (bk. a-r-c)
muîn: yardımcı
münasebettar: ilişkili, bağlantılı (bk. n-s-b)
müşerref: şereflenme
müşir: mareşal
müstağni: ihtiyacı olmama (bk. ğ-n-y)
nefer: asker, er
nisbet: oran (bk. n-s-b)
perde-i izzet ve azamet: izzet ve büyüklüğün önündeki perde (bk. a-z-z; a-ẓ-m)

sabık: önceki
saltanat-ı Rububiyet: Allah’ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesi, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurması (bk. s-l-ṭ; r-b-b)
şerik-i saltanat-ı Rububiyet: Cenab-ı Hakkın Rablık saltanatına ortak (bk. s-l-ṭ; r-b-b)
sülûk etmek: yol almak
tecerrüd: sıyrılma
temâşâger: seyirci
temsil: kıyaslama tarzında benzetme, analoji (bk. m-s̱-l)
terakkiyat-ı mâneviye: mânevî ilerleme, yükselme (bk. a-n-y)
ubûdiyet: kulluk (bk. a-b-d)
uruc etmek: yükselmek (bk. a-r-c)
zahirî: görünürde (bk. ẓ-h-r)
Zât-ı Celîl-i Zülcemâl: sonsuz güzellik ve haşmet sahibi Zât, Allah (bk. c-l-l; ẕü; c-m-l)
zîhayat: canlı (bk. ẕî; ḥ-y-y)zıll: gölge

bir işarettir ve marifetimiz haricindeki kemâlât-ı kibriyâsının mücmel bir ünvanıdır. Güya herbir Allahu ekber bir basamak-ı miraciyeyi kat’ına işarettir. İşte, şu hakikat-i salâttan mânen veya niyeten veya tasavvuren veya hayalen bir gölgesine, bir şuâına mazhariyet dahi büyük bir saadettir.

İşte, hacda pek kesretli Allahu ekber denilmesi şu sırdandır. Çünkü, hacc-ı şerif, bil’asale herkes için bir mertebe-i külliyede bir ubûdiyettir. Nasıl ki bir nefer, bayram gibi bir yevm-i mahsusta, ferik dairesinde, bir ferik gibi padişahın bayramına gider ve lütf una mazhar olur. Öyle de, bir hacı, ne kadar âmi de olsa, kat’-ı meratip etmiş bir velî gibi, umum aktâr-ı arzın Rabb-i Azîmi ünvanıyla Rabbine müteveccihtir, bir ubûdiyet-i külliye ile müşerreftir. Elbette, hac miftahıyla açılan meratib-i külliye-i Rububiyet ve dürbünüyle nazarına görünen âfâk-ı azamet-i Ulûhiyet ve şeâiriyle kalbine ve hayaline gittikçe genişlenen devâir-i ubûdiyet ve meratib-i kibriyâ ve ufk-u tecelliyatın verdiği hararet, hayret ve dehşet ve heybet-i Rububiyet Allahu ekber, Allahu ekber ile teskin edilebilir. Ve onunla, o meratib-i münkeşife-i meşhude veya mutasavvere ilân edilebilir.

Hacdan sonra, şu mânâ-yı ulvî ve küllî muhtelif derecelerde, bayram namazında, yağmur namazında, husuf, küsuf namazında, cemaatle kılınan namazda bulunur. İşte, şeâir-i İslâmiyenin, velev sünnet kabilinden dahi olsa ehemmiyeti şu sırdandır.

سُبْحَانَ مَنْ جَعَلَ خَزَۤائِنُهُ بَيْنَ الْكَافِ وَالنُّونِ 1 فَسُبْحَانَ الَّذِى بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ

Dipnot-1

Kudretinin hazinelerini bir “Ol” emriyle var eden Zât-ı Zülcelâl her türlü kusurdan münezzehtir.

âfâk-ı azamet-i Ulûhiyet: Cenab-ı Allah’ın ilâhlığının büyüklüğünün ufukları, sınırları (bk. a-z-m; e-l-h)
aktâr-ı arz: dünyanın dört bir yanı
Allahu ekber: Allah en büyüktür (bk. k-b-r)
âmi: cahil
basamak-ı miraciye: mirac basamağı (bk. a-r-c)
bil’asale: bizzat
devâir-i ubûdiyet: kulluk daireleri (bk. a-b-d)
ferik: general
hacc-ı şerif: şerefli hac ibadeti
hakikat-i salât: namazın hakikati (bk. ḥ-ḳ-ḳ; ṣ-l-v)
hararet: sıcaklık, ısı
haricinde: dışında
heybet-i Rububiyet: Allah’ın rububiyetinin heybeti (bk. r-b-b)
husuf: ay tutulması
kabil: gibi
kat’: aşma, yükselme
kat’-ı meratip etmek: mertebeleri aşmak, mânen yükselmek
kemâlât-ı kibriya: Cenab-ı Allah’ın büyüklüğünün mükemmelliği (bk. k-m-l; k-b-r)
kesretli: çoklukla (bk. k-s̱-r)
küsuf: güneş tutulması
lütuf: iyilik, ikram, bağış (bk. l-ṭ-f)
mânâ-yı ulvî ve küllî: yüce ve umumî mânâ (bk. a-n-y; k-l-l)

mânen: mânevî olarak (bk. a-n-y)
marifet: bilgi (bk. a-r-f)
mazhar olmak: erişmek, nail olmak (bk. ẓ-h-r)
mazhariyet: nail olma, erişme (bk. ẓ-h-r)
meratib-i kibriyâ: Cenab-ı Allah’ın büyüklüğünün mertebeleri (bk. k-b-r)
meratib-i külliye-i Rububiyet: Rububiyetin geniş, kapsamlı mertebeleri; Allah’ın herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri vermesinin, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulundurmasının mertebeleri (bk. k-l-l; r-b-b)
meratib-i münkeşife-i meşhude: bizzat görerek açığa çıkmış mertebeler (bk. k-ş-f; ş-h-d)
mertebe-i külliye: geniş ve kapsamlı mertebe (bk. k-l-l)
miftah: anahtar
mücmel: kısa, öz (bk. c-m-l)
muhtelif: çeşitli
müşerref: şereflenmiş
mutasavvere: hayalen, tasavvur ederek (bk. ṣ-v-r)
müteveccih: yönelmiş
nazar: bakış (bk. n-ẓ-r)

nefer: asker, er
Rabb-i Azîm: herbir varlığa yaratılış gayelerine ulaşmaları için muhtaç olduğu şeyleri veren, onları terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah (bk. r-b-b; a-z-m)
saadet: mutluluk
şeâir: işaretler (bk. ş-a-r)
şeâir-i İslâmiye: İslâma sembol olmuş işaretler, iş ve ibadetler (bk. ş-a-r; s-l-m)
şuâ: ışık, parıltı
sünnet: Peygamberimizin söz, fiil ve hareketlerine dayanan yüce prensipler (bk. s-n-n)
tasavvuren: hayal ederek, düşünerek (bk. ṣ-v-r)
teskin: yatıştırma, sakinleştirme
ubûdiyet: kulluk (bk. a-b-d)
ubûdiyet-i külliye: büyük ve umumî kulluk (bk. a-b-d; k-l-l)
ufk-u tecelliyat: tecellilerin, yansımaların ufku (bk. c-l-y)
umum: bütün
velev: hatta
velî: Allah dostu (bk. v-l-y)
yevm-i mahsus: özel gün

شَىْءٍ وَاِلَيْهِ تُرْجَعُونَ 1 سُبْحَانَكَ لاَعِلْمَ لَنَۤا اِلاَّ مَاعَلَّمْتَنَا اِنَّكَ اَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ 2 رَبَّنَا لاَ تُؤٰاخِذْنَۤا اِنْ نَسِينَۤا اَوْ اَخْطَاْنَا 3 رَبَّناَ لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهَّابُ 4 وَصَلِّ وَسَلِّمْ عَلٰى رَسُولِكَ اْلاَ كْرَمِ مَظْهَرِ اِسْمِكَ اْلاَعْظَمِ وَعَلٰۤى اٰلِهِ وَاَصْحَابِهِ وَاِخْواَنِهِ وَاَتْبَاعِهِ اٰمِينَ يَۤا اَرْحَمَ الرَّاحِمِين َ 5

Dipnot-1

“Kusurdan münezzehtir o Zât ki, herşeyin hüküm ve tasarrufu elindedir. Siz de ona döndürüleceksiniz.” Yâsin Sûresi, 36:83.

Dipnot-2

“(Ey Rabbimiz!) Seni her türlü noksandan tenzih ederiz. Senin bize öğrettiğinden başka bilgimiz yoktur. Sen herşeyi hakkıyla bilir, her işi hikmetle yaparsın.” Bakara Sûresi, 2:32.

Dipnot-3

“Ey Rabbimiz! Unutur veya hataya düşer de bir kusur işlersek, bizi onunla hesaba çekme.” Bakara Sûresi, 2:286.

Dipnot-4

“Ey Rabbimiz! Bizi doğru yola eriştirdikten sonra kalblerimizi sapıklığa meylettirme. Yüce katından bize bir rahmet bağışla. Muhakkak ki veren Sensin, dua edip istediklerimizi bize bağışlayan Sensin.” Âl-i İmrân Sûresi, 3:8.

Dipnot-5

İsm-i Âzamının mazharı olan Resul-i Ekremine, âl ve ashabına, ihvânına ve ona tâbi olanlara salât ve selâm olsun. Âmin, ey Erhamürrâhimîn.

KAYNAKLAR

Risale-i Nur Külliyatı, Sözler, On Altıncı Söz, Dördüncü Şua, Söz Basım Yayın Ltd. Şti., Mart 2012, İstanbul.

http://www.erisale.com/#content.tr.1.279

CUMARTESİ DERSLERİ

Üstad Bediüzzaman Said Nursi’nin Risale-i Nur Külliyatı’ından; Sözler, Mektubat, Lem’alar, Şuâlar gibi kitaplarından alınarak her hafta Cumartesi günü Cumartesi Dersleri adı altında yapılan ve YouTube’da yüklenen dersler yer almaktadır.

Ayrıca; http://www.erisale.com/#home adresinde yer alan Risalelerin ekran kaydı yapılmakta ve sitemizde ilgili dersin bulunduğu sayfaya metinler ve sözlük konulmaktadır.

Dersler en son yapılan derslere göre sıralanmaktadır.