Kimya 9. Sınıf Konu Özeti 1. Ünite: Kimya Bilimi 1. 1. Simyadan Kimyaya

Slide
REKLAM

Bu alana reklam verebilirsiniz.

Sitenin teknik – tasarım ve içerik giderleri karşılanacaktır.

Google, Facebook, YoTube vb. reklamlarının sitemizin içeriğiyle uyumlu olmadığını düşünüyoruz.

Bu konuda e-postayla bilgi alabilirsiniz.

dersdunyasi.net@gmail.com
previous arrow
next arrow
Slide
Slide
Slide
Slide
Slide
Slide
Slide
previous arrow
next arrow
Shadow

Ortaöğretim / Lise 9. Sınıf Kimya 1. ÜNİTE KİMYA BİLİMİ 1. BÖLÜM: SİMYADAN KİMYAYA Konu Özeti

9. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI
9.1. KİMYA BİLİM
İ

Anahtar kavramlar: bileşik, bilim insanı, element, formül, kimya, laboratuvarda güvenlik,
madde, sembol, simya

9.1.1. Simyadan Kimyaya

9.1.1.1. Kimyanın bilim olma sürecini açıklar.

a. Simya ile kimya bilimi arasındaki fark vurgulanır.

b. Kimya biliminin gelişim süreci ele alınırken Mezopotamya, Çin, Hint, Mısır,
Yunan, Orta Asya ve İslâm uygarlıklarının kimya bilimine yaptığı katkılara ilişkin
okuma parçası verilir.

c. Simyadan kimyaya geçiş sürecine katkı sağlayan bilim insanlarından bazılarının
(Empedokles, Democritus, Aristo, Câbir bin Hayyan, Ebubekir er-Razi, Robert Boyle, Antoine Lavoisier) kimya bilimine ilişkin çalışmaları kısaca tanıtılır.

Simyadan kimyaya geçiş sürecine katkı sağlayan bilim insanları
Simyadan kimyaya geçiş sürecine katkı sağlayan bilim insanları

1.1.1. KİMYANIN BİLİM OLMA SÜRECİ

İnsanoğlu içinde bulunduğu evreni sürekli sorgulamış ve araştırmıştır. Bu nedenle birçok bilim dalı gelişmiştir. Kimya da bunlardan birisidir. Kimya ile uğraşan bilim insanları maddelerin temel yapılarını, birleşimlerini, dönüşümlerini, çözümleme, birleşim ve üretim
yöntemlerini incelemektedirler.

Kimyanın bilim olma süreci
Kimyanın bilim olma süreci

Atomların dünyasına girdiğinizde baş döndürücü bir ahenk ve düzen görürsünüz. Acaba
bu ahenk ve düzen nasıl sağlanmıştır?

Nasıl oluyor da bu kadar büyük ve çok renkli evren bir bütün halinde küçücük atomlardan hatta atom altı parçacıklardan oluşturuluyor ve mükemmel bir uyum halinde idare ediliyor?
Simya, kimyanın bilim olmadan önceki hâli olarak da kabul edilir.

Simyacıları, araştırma yapmaya yönelten iki önemli uğraş;
• Değersiz madenleri altına çevirmek,
• Ölümsüzlük iksirini bulmaktır.

Bu uğraşlara simya (alşimi), bu işle uğraşanlara simyacı (alşimist) denir.

Simya,

Sınama yanılmaya dayalı olduğu,

Teorik temelleri olmadığı ve

Sistematik bilgi birikimi sağlamadığı için bilim olarak kabul edilmez.

Simya; astronomi, astroloji, mitoloji, felsefe, tıp, din vb. birçok alandan pratik laboratuvar uygulamalarına kadar olan geniş bir aralığı kapsamaktadır.

Simya; astronomi, astroloji, mitoloji, felsefe, tıp, din vb. birçok alandan pratik laboratuvar uygulamalarına kadar olan geniş bir aralığı kapsamaktadır.
Simya; astronomi, astroloji, mitoloji, felsefe, tıp, din vb. birçok alandan pratik laboratuvar uygulamalarına kadar olan geniş bir aralığı kapsamaktadır.

Simyacılar kimyada kullanılan;

  • fırınlar,
  • damıtma düzenekleri,
  • su banyosu,
  • kroze,
  • el kantarı,
  • su terazisi,
  • imbik gibi araç gereçleri geliştirmişlerdir.
Simyacılar; damıtma, süzme, kristallendirme, mayalama, özütleme, çözme gibi laboratuvar tekniklerini kullanmışlardır
Simyacılar; damıtma, süzme, kristallendirme, mayalama, özütleme, çözme gibi laboratuvar tekniklerini kullanmışlardır

Ayrıca;

  1. Damıtma,
  2. Süzme,
  3. Kristallendirme,
  4. Mayalama,
  5. Özütleme,
  6. Çözme gibi laboratuvar tekniklerini kullanmışlardır.

Simyacıların keşfettikleri maddelerden bazıları;

  1. Mürekkep,
  2. Cam,
  3. Barut,
  4. Seramik,
  5. Alaşım,
  6. Esans olarak bilinen kimyasallar,
  7. Altın,
  8. Gümüş,
  9. Cıva elementleri,
  10. Nitrik asit (kezzap),
  11. Sülfürik asit (zaç yağı) gibi bileşiklerdir.
Mürekkep
Mürekkep
Cam
Cam
Barut
Barut
Seramik
Seramik
Alaşım
Alaşım
Esans olarak bilinen kimyasallar
Esans olarak bilinen kimyasallar
Altın
Altın
Gümüş
Gümüş
Civa elementleri
Civa elementleri
Nitrik asit (kezzap)
Nitrik asit (kezzap)
Sülfürik asit (zaç yağı)
Sülfürik asit (zaç yağı)

Simyacıların sonraki dönemde uğraşları daha çok hastalıkların tedavisi için ilaç hazırlamaya yöneliktir.

Kimyanın bilim olma sürecine birçok simyacı katkı sağlamıştır.

Kimya biliminin doğuşu, MÖ 3000 yıllarına kadar dayanmaktadır.

Evrendeki olayları ve varlıkları sistematik bir biçimde, deneye ve gözleme dayalı yöntemler kullanarak inceleyen kişiye bilim insanı denir.

Simyacıların kimyaya en önemli katkısı, yanma olayının açıklanmasında görülür. Yanma
olayını açıklamak için bilimsel kuramlar birbiriyle ilişkilendirilmeye çalışılarak neden sonuç ilişkileri üzerinde durulmuştur.

Başta Lavoisier (Lavoizi) olmak üzere birçok bilim insanı yanma olayı, hava ve gazlarla
ilgili sistemli çalışmış, deneyler yapmışlardır.

Özellikle 18. yüzyılın sonlarına doğru;

  • Deneylerin sistematik bir şekilde yapılması,
  • Terazinin yaygın olarak kullanılması,
  • Deneyde kullanılan maddeler arasında nicel ilişkilerin kurulması,
  • Teorilerin doğrudan deney sonuçları ile ilişkilendirilerek test edilmesi modern kimyanın başlangıcı olarak düşünülebilir.

Kimya biliminin gelişim sürecine;

  • Mezopotamya,
  • Çin,
  • Hint,
  • Yunan,
  • Orta Asya ve
  • İslam uygarlıklarının yaptığı katkılar unutulmamalıdır.

KİMYA BİLİMİNE KATKI SAĞLAYAN BİLİM İNSANLARI

Empedokles

Yunan filozofu Empedokles (Empedokıls) MÖ 490’larda doğmuş ve bütün nesnelerin;

  1. Su,
  2. Hava,
  3. Toprak ve
  4. Ateş olmak üzere dört temel maddeden oluştuğunu ileri
    sürmüştür.

Sevgi ve nefret gibi kavramları madde ile özdeşleştirerek maddenin itme ve çekme kuvvetleri sayesinde bir arada bulunduğuna inanmıştır.

Empedokles (Empedokıls)
Empedokles (Empedokıls)

Bu inancını “Doğa Üzerine” adlı eserinde;

‘‘Gâh sevgiyle toplanır, bir olur bütün şeyler,
Gâh da ayrılırlar yine tek tek nefretin kiniyle” şeklinde dile getirmiştir.

Empedokles, deneye dayalı bazı araştırmalar da yapmıştır. Su saati kullanarak havanın maddi varlığa sahip olduğunu gözlemlemiş aynı zamanda ışık ve görme olayını açıklamaya çalışmıştır.

Democritus

Democritus (Demokritos) MÖ 460’larda doğmuştur. Atom fikrini ortaya atan ilk simyacıdır. Democritus her şeyin atomlardan ve boşluktan oluştuğunu öne sürmüştür.

Maddelerin bölünemeyen en küçük parçacığına Yunanca bölünemeyen anlamına gelen atomos (atom) adını vermiştir.

Democritus (Demokritos)
Democritus (Demokritos)

Democritus maddelerin birbirinden farklı olmasının nedenini,

  • Atomların şekillerinin farklı olması veya
  • Aynı şekildeki atomlardan oluşmuş olsalar bile bu atomların düzenlenmelerinin farklı olmasına bağlamıştır.

Aristo (Aristoteles)

Aristo (Görsel 1.1.10) MÖ 384’te doğmuştur. Fizik, kimya, astronomi, mantık, siyaset ve biyoloji alanlarında çalışmalar yapmış Yunan filozoftur.

Aristo (Aristoteles)
Aristo (Aristoteles)

Aristo’ya göre evren dört temel elementten oluşur.

Bu elementler;

  1. Toprak,
  2. Ateş,
  3. Hava ve
  4. Sudur.


Aristo bu elementlerin farklı oranda birleşmeleriyle farklı özellikte maddelerin meydana geldiğini ileri sürer.

Bu elementlerin sıcak, soğuk, kuru ve ıslak olmak üzere dört özelliği vardır. Soğuk ve ıslak suyu (sıvı), soğuk ve kuru toprağı (katı), ıslak ve sıcak havayı (gaz), kuru ve sıcak ateşi (yanıcı) oluşturur.

Câbir bin Hayyan

Câbir bin Hayyan; fizik, kimya, eczacılık, astronomi, mühendislik gibi alanlarda çalışmalar yapmıştır.

Câbir bin Hayyan
Câbir bin Hayyan

İslam dünyasında kimya biliminin temelini atan Câbir bin Hayyan atomun parçalanabileceğine olan inancını şu şekilde dile getirmiştir:

‘Maddenin en küçük parçası olan atomda yoğun bir enerji vardır. Yunan bilginlerinin söylediği gibi bunun parçalanamayacağı söylenemez. Atom da parçalanabilir.’’

Sitrik asit, asetik asit, tartarik asit, arsenik tozunu keşfettiği düşünülen Câbir bin Hayyan nitrik asit, hidrojen klorür, sülfürik asit, kral suyunu elde etmiştir.

Câbir bin Hayyan damıtmada kullanılan imbiği geliştirmiş “baz” kavramıyla kimyanın
gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Ebû Bekir er-Râzî

Ebû Bekir er-Râzî İranlı hekim, bilim insanı ve filozoftur. Kroze, fırın gibi laboratuvar araç gereçlerini geliştirmiştir.

Ebû Bekir er-Râzî
Ebû Bekir er-Râzî

Kostik sodayı, gliserini keşfetmiş, alkolü antiseptik olarak tıpta kullanmış, karıncalardan damıtma yolu ile formik asidi elde etmiştir.

Ebû Bekir er-Râzî simyada kullanılan maddeleri;

  • Bedenler (metaller),
  • Ruhlar (kükürt, arsenik, cıva, nişadır),
  • Taşlar (pirit, mağnezya),
  • Vitrioller (metal sülfatları),
  • Borakslar (boraks, soda),
  • Tuzlar (kaya tuzu, potasa, güherçile) olarak sınıflandırmıştır.

Maddenin atomlar ve boşluktan oluştuğu görüşüne dayanarak uzayda atomlar ne kadar sıkışık kümelenirlerse oluşturdukları maddenin de o kadar yoğun olacağını hava, su ve toprak örnekleriyle ortaya koymuştur.

Robert Boyle

Robert Boyle’un (Rabırt Boyl) kimya ve fizik alanında birçok eseri bulunmaktadır. Bu eserlerinin en ünlüsü “Kuşkucu Kimyager” adlı kitabıdır.

Boyle; havanın fiziksel özellikleri ile ilgilenmiş, havanın sıkıştılabilir bir nesne olduğunu ve yanma olayındaki rolünü belirtmiştir.

Robert Boyle (Rabırt Boyl)
Robert Boyle (Rabırt Boyl)

Boyle ve Hooke, vakum pompası geliştirmiş bu vakum pompasını kullanarak bir gazın hacmi ve basıncı arasındaki ilişkinin belirlenmesine katkıda bulunmuştur. Bu ilişki Boyle Yasası olarak bilinir.

Boyle elementi, kendinden daha basit maddelere ayrılamayan saf madde olarak tanımlamıştır.

İlk kez kimyasal bileşiklerle karışımlar arasında ayrım yapmış; kimyasal birleşmede maddenin özelliklerinin tamamıyla değiştiğini, karışımlarda ise böyle değişimlerin
olmadığını söylemiştir.

Antoine Lavoisier

Modern kimyanın öncüsü olan Antoine Lavoisier (Antuon Lövaziye) 18. yüzyılda yaşayan Fransız bilim insanıdır.

Antoine Lavoisier (Antuon Lövaziye)
Antoine Lavoisier (Antuon Lövaziye)

Antoine Lavoisier yaptığı deneyde, bir miktar kalay metalini içi hava dolu bir cam balona koyup ağzını kapatarak tartmıştır. Cam balonun ağzını açmadan ısıttığında balonda beyaz bir toz oluştuğunu gözlemlemiştir.

Bu cam balonu tekrar tarttığında başlangıçtaki ağırlığın değişmediğini görmüştür.

Deneylerinde teraziyi kullanarak Kütlenin Korunumu Kanunu’nu bulmuştur.

Lavoisier, oksijenin havada bulunan ve yanmaya neden olan bir gaz olduğunu ve yanan
madde ile birleşerek oksitleri oluşturduğunu bulmuştur.

ÖNEMLİ NOT:

Burada bir noktanın altını çizmekte fayda vardır: Bilim insanları doğaya konan bir kanunu veya elementi kendileri yapmıyor.

Tam tersi doğaya konan bu kanunları, elementleri, bileşenleri vs. keşfediyor.

Yani olan bir şeyi ortaya çıkarıyor diğer insanların bilmeleri ve anlamalarını sağlıyor.

Zaman zaman da buldukları bu kanunlara kendi adlarını takıyorlar veya başkaları o kanunu bulanın adıyla anıyorlar. “Boyle Yasası”nda olduğu gibi.

Aslında doğaya bu kanunları kim koymuştur?

Hangi amaçla, hangi hikmete binaen öyle yapmıştır?

Bunu yaparken hangi maddeleri kullanmıştır?

İşte bilim insanlarının peşinden koştuğu ve bulmaya çalıştığı hakikatler bunlardır.

Bunların cevabını verebildiğimiz zaman hakikati de bulabiliriz.


LİSE / ORTAÖĞRETİM













KİMYA 9. SINIF KONU ÖZETİ 1. ÜNİTE: KİMYA BİLİMİ 1. 1. SİMYADAN KİMYAYA Konu Özeti

Slide
REKLAM

Bu alana reklam verebilirsiniz.

Sitenin teknik – tasarım ve içerik giderleri karşılanacaktır.

Google, Facebook, YoTube vb. reklamlarının sitemizin içeriğiyle uyumlu olmadığını düşünüyoruz.

Bu konuda e-postayla bilgi alabilirsiniz.

dersdunyasi.net@gmail.com
previous arrow
next arrow
Slide
Slide
Slide
Slide
Slide
Slide
Slide
previous arrow
next arrow
Shadow

Ortaöğretim / Lise 9. Sınıf Kimya 1. ÜNİTE KİMYA BİLİMİ 1. BÖLÜM: SİMYADAN KİMYAYA Konu Özeti

9. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI
9.1. KİMYA BİLİM
İ

Anahtar kavramlar: bileşik, bilim insanı, element, formül, kimya, laboratuvarda güvenlik,
madde, sembol, simya

9.1.1. Simyadan Kimyaya

9.1.1.1. Kimyanın bilim olma sürecini açıklar.

a. Simya ile kimya bilimi arasındaki fark vurgulanır.

b. Kimya biliminin gelişim süreci ele alınırken Mezopotamya, Çin, Hint, Mısır,
Yunan, Orta Asya ve İslâm uygarlıklarının kimya bilimine yaptığı katkılara ilişkin
okuma parçası verilir.

c. Simyadan kimyaya geçiş sürecine katkı sağlayan bilim insanlarından bazılarının
(Empedokles, Democritus, Aristo, Câbir bin Hayyan, Ebubekir er-Razi, Robert Boyle, Antoine Lavoisier) kimya bilimine ilişkin çalışmaları kısaca tanıtılır.

Simyadan kimyaya geçiş sürecine katkı sağlayan bilim insanları
Simyadan kimyaya geçiş sürecine katkı sağlayan bilim insanları

1.1.1. KİMYANIN BİLİM OLMA SÜRECİ

İnsanoğlu içinde bulunduğu evreni sürekli sorgulamış ve araştırmıştır. Bu nedenle birçok bilim dalı gelişmiştir. Kimya da bunlardan birisidir. Kimya ile uğraşan bilim insanları maddelerin temel yapılarını, birleşimlerini, dönüşümlerini, çözümleme, birleşim ve üretim
yöntemlerini incelemektedirler.

Kimyanın bilim olma süreci
Kimyanın bilim olma süreci

Atomların dünyasına girdiğinizde baş döndürücü bir ahenk ve düzen görürsünüz. Acaba
bu ahenk ve düzen nasıl sağlanmıştır?

Nasıl oluyor da bu kadar büyük ve çok renkli evren bir bütün halinde küçücük atomlardan hatta atom altı parçacıklardan oluşturuluyor ve mükemmel bir uyum halinde idare ediliyor?
Simya, kimyanın bilim olmadan önceki hâli olarak da kabul edilir.

Simyacıları, araştırma yapmaya yönelten iki önemli uğraş;
• Değersiz madenleri altına çevirmek,
• Ölümsüzlük iksirini bulmaktır.

Bu uğraşlara simya (alşimi), bu işle uğraşanlara simyacı (alşimist) denir.

Simya,

Sınama yanılmaya dayalı olduğu,

Teorik temelleri olmadığı ve

Sistematik bilgi birikimi sağlamadığı için bilim olarak kabul edilmez.

Simya; astronomi, astroloji, mitoloji, felsefe, tıp, din vb. birçok alandan pratik laboratuvar uygulamalarına kadar olan geniş bir aralığı kapsamaktadır.

Simya; astronomi, astroloji, mitoloji, felsefe, tıp, din vb. birçok alandan pratik laboratuvar uygulamalarına kadar olan geniş bir aralığı kapsamaktadır.
Simya; astronomi, astroloji, mitoloji, felsefe, tıp, din vb. birçok alandan pratik laboratuvar uygulamalarına kadar olan geniş bir aralığı kapsamaktadır.

Simyacılar kimyada kullanılan;

  • fırınlar,
  • damıtma düzenekleri,
  • su banyosu,
  • kroze,
  • el kantarı,
  • su terazisi,
  • imbik gibi araç gereçleri geliştirmişlerdir.
Simyacılar; damıtma, süzme, kristallendirme, mayalama, özütleme, çözme gibi laboratuvar tekniklerini kullanmışlardır
Simyacılar; damıtma, süzme, kristallendirme, mayalama, özütleme, çözme gibi laboratuvar tekniklerini kullanmışlardır

Ayrıca;

  1. Damıtma,
  2. Süzme,
  3. Kristallendirme,
  4. Mayalama,
  5. Özütleme,
  6. Çözme gibi laboratuvar tekniklerini kullanmışlardır.

Simyacıların keşfettikleri maddelerden bazıları;

  1. Mürekkep,
  2. Cam,
  3. Barut,
  4. Seramik,
  5. Alaşım,
  6. Esans olarak bilinen kimyasallar,
  7. Altın,
  8. Gümüş,
  9. Cıva elementleri,
  10. Nitrik asit (kezzap),
  11. Sülfürik asit (zaç yağı) gibi bileşiklerdir.
Mürekkep
Mürekkep
Cam
Cam
Barut
Barut
Seramik
Seramik
Alaşım
Alaşım
Esans olarak bilinen kimyasallar
Esans olarak bilinen kimyasallar
Altın
Altın
Gümüş
Gümüş
Civa elementleri
Civa elementleri
Nitrik asit (kezzap)
Nitrik asit (kezzap)
Sülfürik asit (zaç yağı)
Sülfürik asit (zaç yağı)

Simyacıların sonraki dönemde uğraşları daha çok hastalıkların tedavisi için ilaç hazırlamaya yöneliktir.

Kimyanın bilim olma sürecine birçok simyacı katkı sağlamıştır.

Kimya biliminin doğuşu, MÖ 3000 yıllarına kadar dayanmaktadır.

Evrendeki olayları ve varlıkları sistematik bir biçimde, deneye ve gözleme dayalı yöntemler kullanarak inceleyen kişiye bilim insanı denir.

Simyacıların kimyaya en önemli katkısı, yanma olayının açıklanmasında görülür. Yanma
olayını açıklamak için bilimsel kuramlar birbiriyle ilişkilendirilmeye çalışılarak neden sonuç ilişkileri üzerinde durulmuştur.

Başta Lavoisier (Lavoizi) olmak üzere birçok bilim insanı yanma olayı, hava ve gazlarla
ilgili sistemli çalışmış, deneyler yapmışlardır.

Özellikle 18. yüzyılın sonlarına doğru;

  • Deneylerin sistematik bir şekilde yapılması,
  • Terazinin yaygın olarak kullanılması,
  • Deneyde kullanılan maddeler arasında nicel ilişkilerin kurulması,
  • Teorilerin doğrudan deney sonuçları ile ilişkilendirilerek test edilmesi modern kimyanın başlangıcı olarak düşünülebilir.

Kimya biliminin gelişim sürecine;

  • Mezopotamya,
  • Çin,
  • Hint,
  • Yunan,
  • Orta Asya ve
  • İslam uygarlıklarının yaptığı katkılar unutulmamalıdır.

KİMYA BİLİMİNE KATKI SAĞLAYAN BİLİM İNSANLARI

Empedokles

Yunan filozofu Empedokles (Empedokıls) MÖ 490’larda doğmuş ve bütün nesnelerin;

  1. Su,
  2. Hava,
  3. Toprak ve
  4. Ateş olmak üzere dört temel maddeden oluştuğunu ileri
    sürmüştür.

Sevgi ve nefret gibi kavramları madde ile özdeşleştirerek maddenin itme ve çekme kuvvetleri sayesinde bir arada bulunduğuna inanmıştır.

Empedokles (Empedokıls)
Empedokles (Empedokıls)

Bu inancını “Doğa Üzerine” adlı eserinde;

‘‘Gâh sevgiyle toplanır, bir olur bütün şeyler,
Gâh da ayrılırlar yine tek tek nefretin kiniyle” şeklinde dile getirmiştir.

Empedokles, deneye dayalı bazı araştırmalar da yapmıştır. Su saati kullanarak havanın maddi varlığa sahip olduğunu gözlemlemiş aynı zamanda ışık ve görme olayını açıklamaya çalışmıştır.

Democritus

Democritus (Demokritos) MÖ 460’larda doğmuştur. Atom fikrini ortaya atan ilk simyacıdır. Democritus her şeyin atomlardan ve boşluktan oluştuğunu öne sürmüştür.

Maddelerin bölünemeyen en küçük parçacığına Yunanca bölünemeyen anlamına gelen atomos (atom) adını vermiştir.

Democritus (Demokritos)
Democritus (Demokritos)

Democritus maddelerin birbirinden farklı olmasının nedenini,

  • Atomların şekillerinin farklı olması veya
  • Aynı şekildeki atomlardan oluşmuş olsalar bile bu atomların düzenlenmelerinin farklı olmasına bağlamıştır.

Aristo (Aristoteles)

Aristo (Görsel 1.1.10) MÖ 384’te doğmuştur. Fizik, kimya, astronomi, mantık, siyaset ve biyoloji alanlarında çalışmalar yapmış Yunan filozoftur.

Aristo (Aristoteles)
Aristo (Aristoteles)

Aristo’ya göre evren dört temel elementten oluşur.

Bu elementler;

  1. Toprak,
  2. Ateş,
  3. Hava ve
  4. Sudur.


Aristo bu elementlerin farklı oranda birleşmeleriyle farklı özellikte maddelerin meydana geldiğini ileri sürer.

Bu elementlerin sıcak, soğuk, kuru ve ıslak olmak üzere dört özelliği vardır. Soğuk ve ıslak suyu (sıvı), soğuk ve kuru toprağı (katı), ıslak ve sıcak havayı (gaz), kuru ve sıcak ateşi (yanıcı) oluşturur.

Câbir bin Hayyan

Câbir bin Hayyan; fizik, kimya, eczacılık, astronomi, mühendislik gibi alanlarda çalışmalar yapmıştır.

Câbir bin Hayyan
Câbir bin Hayyan

İslam dünyasında kimya biliminin temelini atan Câbir bin Hayyan atomun parçalanabileceğine olan inancını şu şekilde dile getirmiştir:

‘Maddenin en küçük parçası olan atomda yoğun bir enerji vardır. Yunan bilginlerinin söylediği gibi bunun parçalanamayacağı söylenemez. Atom da parçalanabilir.’’

Sitrik asit, asetik asit, tartarik asit, arsenik tozunu keşfettiği düşünülen Câbir bin Hayyan nitrik asit, hidrojen klorür, sülfürik asit, kral suyunu elde etmiştir.

Câbir bin Hayyan damıtmada kullanılan imbiği geliştirmiş “baz” kavramıyla kimyanın
gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Ebû Bekir er-Râzî

Ebû Bekir er-Râzî İranlı hekim, bilim insanı ve filozoftur. Kroze, fırın gibi laboratuvar araç gereçlerini geliştirmiştir.

Ebû Bekir er-Râzî
Ebû Bekir er-Râzî

Kostik sodayı, gliserini keşfetmiş, alkolü antiseptik olarak tıpta kullanmış, karıncalardan damıtma yolu ile formik asidi elde etmiştir.

Ebû Bekir er-Râzî simyada kullanılan maddeleri;

  • Bedenler (metaller),
  • Ruhlar (kükürt, arsenik, cıva, nişadır),
  • Taşlar (pirit, mağnezya),
  • Vitrioller (metal sülfatları),
  • Borakslar (boraks, soda),
  • Tuzlar (kaya tuzu, potasa, güherçile) olarak sınıflandırmıştır.

Maddenin atomlar ve boşluktan oluştuğu görüşüne dayanarak uzayda atomlar ne kadar sıkışık kümelenirlerse oluşturdukları maddenin de o kadar yoğun olacağını hava, su ve toprak örnekleriyle ortaya koymuştur.

Robert Boyle

Robert Boyle’un (Rabırt Boyl) kimya ve fizik alanında birçok eseri bulunmaktadır. Bu eserlerinin en ünlüsü “Kuşkucu Kimyager” adlı kitabıdır.

Boyle; havanın fiziksel özellikleri ile ilgilenmiş, havanın sıkıştılabilir bir nesne olduğunu ve yanma olayındaki rolünü belirtmiştir.

Robert Boyle (Rabırt Boyl)
Robert Boyle (Rabırt Boyl)

Boyle ve Hooke, vakum pompası geliştirmiş bu vakum pompasını kullanarak bir gazın hacmi ve basıncı arasındaki ilişkinin belirlenmesine katkıda bulunmuştur. Bu ilişki Boyle Yasası olarak bilinir.

Boyle elementi, kendinden daha basit maddelere ayrılamayan saf madde olarak tanımlamıştır.

İlk kez kimyasal bileşiklerle karışımlar arasında ayrım yapmış; kimyasal birleşmede maddenin özelliklerinin tamamıyla değiştiğini, karışımlarda ise böyle değişimlerin
olmadığını söylemiştir.

Antoine Lavoisier

Modern kimyanın öncüsü olan Antoine Lavoisier (Antuon Lövaziye) 18. yüzyılda yaşayan Fransız bilim insanıdır.

Antoine Lavoisier (Antuon Lövaziye)
Antoine Lavoisier (Antuon Lövaziye)

Antoine Lavoisier yaptığı deneyde, bir miktar kalay metalini içi hava dolu bir cam balona koyup ağzını kapatarak tartmıştır. Cam balonun ağzını açmadan ısıttığında balonda beyaz bir toz oluştuğunu gözlemlemiştir.

Bu cam balonu tekrar tarttığında başlangıçtaki ağırlığın değişmediğini görmüştür.

Deneylerinde teraziyi kullanarak Kütlenin Korunumu Kanunu’nu bulmuştur.

Lavoisier, oksijenin havada bulunan ve yanmaya neden olan bir gaz olduğunu ve yanan
madde ile birleşerek oksitleri oluşturduğunu bulmuştur.

ÖNEMLİ NOT:

Burada bir noktanın altını çizmekte fayda vardır: Bilim insanları doğaya konan bir kanunu veya elementi kendileri yapmıyor.

Tam tersi doğaya konan bu kanunları, elementleri, bileşenleri vs. keşfediyor.

Yani olan bir şeyi ortaya çıkarıyor diğer insanların bilmeleri ve anlamalarını sağlıyor.

Zaman zaman da buldukları bu kanunlara kendi adlarını takıyorlar veya başkaları o kanunu bulanın adıyla anıyorlar. “Boyle Yasası”nda olduğu gibi.

Aslında doğaya bu kanunları kim koymuştur?

Hangi amaçla, hangi hikmete binaen öyle yapmıştır?

Bunu yaparken hangi maddeleri kullanmıştır?

İşte bilim insanlarının peşinden koştuğu ve bulmaya çalıştığı hakikatler bunlardır.

Bunların cevabını verebildiğimiz zaman hakikati de bulabiliriz.

KİMYA 9. SINIF



LİSE / ORTAÖĞRETİM 9. SINIF







KİMYA 9. SINIF ÜNİTE 1: KİMYA BİLİMİ 2.BÖLÜM: KİMYA DİSİPLİNLERİ VE KİMYACILARIN ÇALIŞMA ALANLARI Konu Özeti

Slide
REKLAM

Bu alana reklam verebilirsiniz.

Sitenin teknik – tasarım ve içerik giderleri karşılanacaktır.

Google, Facebook, YoTube vb. reklamlarının sitemizin içeriğiyle uyumlu olmadığını düşünüyoruz.

Bu konuda e-postayla bilgi alabilirsiniz.

dersdunyasi.net@gmail.com
previous arrow
next arrow
Slide
Slide
Slide
Slide
Slide
Slide
Slide
previous arrow
next arrow
Shadow

Bu sayfada Kimya dersi 9. sınıf 1. ünite 2. bölüm Kimya Bilimi ile ilgili kimya disiplinleri ve kimyacıların çalışma alanları konusunun özeti yer almaktadır.

9. SINIF ÜNİTE, KONU, KAZANIM VE AÇIKLAMALARI

9.1. KİMYA BİLİMİ

9.1.2. Kimya Disiplinleri ve Kimyacıların Çalışma Alanları

9.1.2.1.Kimyanın ve kimyacıların başlıca çalışma alanlarını açıklar.

a. Biyokimya, analitik kimya, organik kimya, anorganik kimya, fizikokimya, polimer kimyası ve endüstriyel kimya disiplinleri kısaca tanıtılır.

b. İlaç, gübre, petrokimya, arıtım, boya-tekstil alanlarının kimya ile ilişkisi belirtilir.

c. Kimya alanı ile ilgili kimya mühendisliği, metalurji mühendisliği, eczacı, kimyager, kimya öğretmenliği meslekleri tanıtılır.

person holding laboratory flask

1.2.1. KİMYANIN VE KİMYACILARIN BAŞLICA ÇALIŞMA ALANLARI

Kimya; maddelerin yapısını, özelliklerini, birbiri ile nasıl etkileşime sokulduğunu ve bu etkileşimler sonucunda nelerin nasıl değiştirildiğini inceleyen bilim dalıdır.

BAŞLICA KİMYA DİSİPLİNLERİ

Kimya bilimi başlıca yedi discipline ayrılmıştır:

  1. Analitik Kimya
  2. Biyokimya
  3. Fizikokimya
  4. Polimer Kimyası
  5. Organik Kimya
  6. Anorganik Kimya
  7. Endüstriyel Kimya
brown glass bottle with liquid and pipette
person holding container with seaweed
bubbles chemistry close up color
abstract school dew mockup
glass bottle with activated charcoal granules scattered on table
cold glass reflection clean
photography of factory

1. Analitik Kimya:

Kimyasal bileşiklerin tanınması ve miktarlarının belirlenmesi işlemlerini kapsayan kimya disiplinidir.

Kan, idrar, su, toprak, hava gibi madde örneklerinin yapısına konulan kimyasal maddelerin tür ve miktarlarının saptanması analitik kimyanın ilgi alanıdır.

person holding blue and clear ballpoint pen

2. Biyokimya:

Canlı organizmaların kimyasal yapısını ve bu yapıda meydana getirilen kimyasal değişiklikleri inceleyen kimya disiplinidir.

Kan, doku, idrar gibi örneklerin yapısının, ilaçların vücuttaki etki mekanizmalarının incelenmesi gibi konular biyokimyanın ilgi alanına girer.

photo of female scientist working on laboratory

3. Fizikokimya:

Sıcaklık, basınç, derişim (çözeltilerde birim hacimdeki madde miktarı) gibi fiziksel faktörlerin etkisiyle kimyasal tepkimelerin nasıl oluşturulduğunu inceleyen kimya disiplinidir.

Kimyasal tepkimelerde moleküllerin hızı, hareketi, birbirleriyle etkileşimi sırasındaki enerji değişiminin incelenmesi fizikokimyanın uğraş alanlarına örnektir.

lighted matchstick on brown wooden surface

4. Polimer Kimyası:

Çok sayıda küçük birimin (monomer) birbirine eklenmesiyle oluşturulan büyük molekülleri (polimer) inceler.

Polimerler doğal ve yapay olabilir.

Proteinler, karbonhidratlar doğal polimerlere;

naylon, plastik, teflon, orlon, kauçuk ise yapay polimere örnektir.

crop chemist holding in hands molecule model

5. Organik Kimya:

Karbon (C) ile oluşturulan bileşiklerin yapılarını, özelliklerini ve tepkimelerini inceleyen kimya disiplinidir.

Petrol ve petrol ürünleri, boyalar, ilaçlar, plastikler, patlayıcıların elde edilmesi, tepkimeleri ve özelliklerinin incelenmesi organik kimyanın ilgi alanına girer.

(Not: Karbon hakkında internetten daha detaylı inceleme yapılması önerilir.)

composition of detergents on table

6. Anorganik Kimya:

Organik olmayan bileşiklerin yapılarını, özelliklerini ve tepkimelerini inceleyen kimya disiplinidir.

Asit, baz, tuz, su, mineral gibi maddelerin doğada nasıl bulunduğu, özellikleri ve kimyasal tepkimelerinin incelenmesi anorganik kimyanın ilgi alanına girer.

macro photography of crystal salt

7. Endüstriyel Kimya:

Endüstride (sanayide) kullanılan ham maddelerin imalatıyla ilgilenir.

Organik ve anorganik maddelerin üretimi endüstriyel kimyanın ilgi alanıdır.

man standing near fire

BAŞLICA KİMYA ENDÜSTRİLERİ

İlaç, gübre, petrokimya, arıtım, boya ve tekstil gibi birçok endüstriyel alanda kimya biliminden yararlanılır.

İlaç Endüstrisi:

İlaçlar, doğal kaynaklardan veya sentez yoluyla elde edilen kimyasal maddelerdir.

İlaç ham maddelerinin üretimi ve bu maddelerin vücutta oluşturduğu tepkimelerin incelenmesinde kimya biliminden yararlanılır.

bunch of white oval medication tablets and white medication capsules

Gübre Endüstrisi:

Tarımda ürün verimini ve kalitesini arttırmak için toprağa verilen maddelere gübre denir.

Toprağın ihtiyacı olan elementleri içeren yapay gübrenin imalatı, toprağa verilmesi ve toprak analizi kimyanın ilgi alanına girer.

gardeners with secateurs and pole pruner making tree crowns

Petrokimya:

Petrol, doğal gaz ve bunlardan elde edilen ürünlerle ilgilenen endüstri alanıdır. Petrol ve petrol ürünleri başka ürünlere fiziksel ve kimyasal yöntemler kullanılarak dönüştürülür. Bu dönüşümler sırasında sıvı ve gaz yakıtlar, gaz yağı, çözücüler, makine-motor yağları, asfalt-zift, parafin, hidrokarbonlar gibi ürünler elde edilir.

sea city landscape sky

Arıtım:

Havanın, suyun ve toprağın çeşitli kirleticilerden temizlenmesi işlemine arıtım denir.

Su, toprak ve hava analiz edilerek içerdikleri zararlı kimyasallar belirlenir. Bu zararlı kimyasalların uzaklaştırılmasında kimya biliminden yararlanılır.

nuclear power plant

Boya Endüstrisi:

Boyalar; inşaat, tekstil, gıda, ahşap, metal gibi çok çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Boyaların kullanıldıkları alanlara göre kimyasal yapıları farklılık gösterir.

Bu kimyasalların elde edilmesi, uygulanması ve bulunduğu ortamdan uzaklaştırılması işlemlerinde kimya biliminden yararlanılır.

assorted color paint buckets

Tekstil Endüstrisi:

Tekstilde ipliğin elde edilmesi, boyanması ve dokunması işlemleri de kimyanın alanına girer. Tekstilde kullanılan boyar maddeler, tekstil yüzeyine kimyasal bağlarla bağlanır.

Tekstil boyalarını fiziksel yollarla uzaklaştırmak mümkün değildir. Ancak kimyasal tepkimelerle uzaklaştırılabilir.

fabrics factory industry manufacturing

KİMYA ALANI İLE İLGİLİ BAŞLICA MESLEKLER

Kimyager:

 Organik kimya, anorganik kimya, analitik kimya, biyokimya, fizikokimya gibi kimya bilimi konularında ileri düzeyde eğitim alan kimya bilimcileridir.

Maddenin atom ve molekül yapısı, kimyasal özelliği, farklı maddelerle etkileşimi, yeni maddelerin oluşturulması, yeni kullanım olanaklarının bulunması ve bu maddelerin kimyasal analizi konusunda laboratuvar çalışmaları yapan kişidir.

photo of woman looking through camera

Kimya Öğretmeni:

Öğretim programları çerçevesinde kimya konusu ile ilgili;

bilgi, beceri, tutum ve davranışları

öğrenci yaş düzeylerine uygun olarak çeşitli yöntemlerle kazandıran,

kimya ile ilgili eğitim veren kişidir.

man in white dress shirt pouring wine on clear glass pitcher

Eczacı:

Eczacılık ilaçların üretimi, geliştirilmesi, dağıtımı ve insan vücudundaki etkileşimlerini inceler.

Eczacı ilaç ham maddelerinin elde edilmesi, ilaçların kimyasal, fiziksel ve biyolojik özelliklerinin incelenmesi, ilaç üretimi ve kullanılması konularında eğitim almış kişidir.

man doing a sample test in the laboratory

Kimya Mühendisi:

Kimya biliminin yanında;

matematik, fizik, biyoloji, ekonomi, mühendislik bilimlerini birleştirerek

endüstri, teknoloji ve çevre problemlerinin çözümüne yönelik çalışmalar yapan mühendislik alanıdır.

chemical engineers in laboratory

Metalurji Mühendisi:

Bileşiminde metal bulunan maden filizlerinden metal ve alaşımlarının elde edilmesi,

bunların çeşitli sanayi dallarında teknik ihtiyaçlara uygun olarak tasarlanması,

geliştirilmesi, üretilmesi metalurji mühendisliğinin alanına girer.

man wearing orange hard hat

Bunları da düşünelim:

Kimyanın dünyası alabildiğine geniştir. Bu kadar mükemmel bir düzenin arkasında bir bilgi, güç ve irade olması gerekmez mi? Sizce bütün bunlar bir tesadüf müdür? Yoksa kendi kendine mi olmaktadır?

Doğaya konulan kimya kanunlarını kullanarak plastikten gübreye, ilaçtan boyaya, petrolden tekstile yeni yeni şeyler üretmekteyiz.

Kimya alanında kimyagerden öğretmene, kimya mühendisinden eczacıya birçok insan çalışmaktadır. Bilim insanları bu mükemmel kimya dünyasından yeni yeni şeyler keşfetmektedir.

Acaba maddenin kimyasının arkasında olan bilgi, güç ve irade kime aittir?

a man and a woman holding a test tube