Kur’an’da insanın şiddetli şikayet edilmesi, büyük tehditler edilmesi ve müthiş korkutulması hangi hikmete dayanmaktadır, hangi yönden bağdaştırılabilir ve ne şekilde uygun düşer? – Cumartesi Dersleri 14. 5.

https://dersdunyasi.net/ olarak devam ettiğimiz Cumartesi Derslerinde bu hafta “Kur’an’da insanın şiddetli şikayet edilmesi, büyük tehditler edilmesi ve müthiş korkutulması hangi hikmete dayanmaktadır, hangi yönden bağdaştırılabilir ve ne şekilde uygun düşer?” sorusu ele alınmaktadır. Üstad Bediüzzaman Said Nursi’nin Sözler isimli eserinden On Dördüncü Söz’ün Beşinci Meselesi’dir.

Kur'an'da insanın şiddetli şikayet edilmesi, büyük tehditler edilmesi ve müthiş korkutulması hangi hikmete dayanmaktadır, hangi yönden bağdaştırılabilir ve ne şekilde uygun düşer? - Cumartesi Dersleri 14. 5.
Kur’an’da insanın şiddetli şikayet edilmesi, büyük tehditler edilmesi ve müthiş korkutulması hangi hikmete dayanmaktadır, hangi yönden bağdaştırılabilir ve ne şekilde uygun düşer? – Cumartesi Dersleri 14. 5.

KISA VİDEO

UZUN VİDEO

On Dördüncü Söz

Beşinci Mesele

BEŞİNCİSİ:

وَمَا قَدَرُوا اللهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَاْلاَرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيٰمَةِ وَالسَّمٰوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ     1

den tut,


Dipnot-1

“Onlar Allah’ın kudret ve azametini hakkıyla bilemediler. Halbuki kıyamet gününde yeryüzü bütünüyle Onun tasarrufundadır; gökler de Onun kudretiyle dürülmüştür.” Zümer Sûresi, 39:67.


ta

 وَاعْلَمُۤوا اَنَّ اللهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ 1 

ye kadar,

hem

 اَللهُ خَالِقُ كُلِّ شَىْءٍ وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ وَكِيلٌ 2

den tut,

ta

 يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ 3

e kadar, hem

 خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَاْلاَرْضَ 4 

dan tut, ta

خَلَقَكُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ 5

e kadar, hem

مَا شَۤاءَ اللهُ لاَ قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ 6 

den tut,

ta 

وَمَا تَشَۤاؤُ نَ اِلاَّۤ اَنْ يَشَۤاءَ اللهُ 7 

ya kadar hudud-u azamet-i Rububiyeti ve kibriyâ-i Ulûhiyeti tutmuş olan Ezel, Ebed Sultanı, şu âciz ve nihayetsiz zayıf ve nihayetsiz fakir ve nihayetsiz muhtaç ve yalnız cüz’î bir ihtiyarla, icada kabiliyeti olmayan zayıf bir kisble mücehhez benî Âdeme karşı şedid şikâyât-ı Kur’âniyesi ve azîm tehdidatı ve müthiş vaidleri ne hikmete binaendir ve ne vech ile tevfik edilir, ne suretle münasip düşer, demek olan derin ve yüksek hakikate kanaat getirmek için, şu gelecek iki temsile bak.

Birinci temsil:

Meselâ, şahane bir bağ var ki, nihayetsiz meyvedar ve çiçektar masnular, içinde bulunuyorlar. Ona nezaret etmek için pek çok hademeler tayin edilmiş. Bir hizmetkârın vazifesi dahi, yalnız o bağa yayılacak ve içilecek suyun mecrâsındaki deliğin kapağını açmaktır. Ve şu hizmetkâr ise tenbellik etti, deliğin kapağını açmadı. O bağın tekemmülüne halel geldi veyahut kurudu. O vakit, Hâlıkın san’at-ı Rabbâniyesinden ve sultanın nezaret-i şahanesinden ve ziya ve hava ve toprağın hizmet-i bendegânesinden başka, bütün hademelerin o sersemden şekvâya hakları vardır. Zira hizmetlerini akim bıraktı veya zarar verdi.


Dipnot-1

“Bilin ki, Allah, kişinin kalbine ondan daha yakındır.” Enfâl Sûresi, 8:24.

Dipnot-2

“Allah herşeyin yaratıcısıdır. O herşey üzerinde hakkıyla görüp gözeticidir.” Zümer Sûresi, 39:62.

Dipnot-3

“Allah onların gizlediklerini de bilir, açığa vurduklarını da.” Bakara Sûresi, 2:77.

Dipnot-4

“Gökleri ve yeri O yarattı.” A’râf Sûresi, 7:54.

Dipnot-5

“Sizi de, sizin yaptıklarınızı da yaratan Allah’tır.” Sâffât Sûresi, 37:96.

Dipnot-6

“Maşaallah, Allah dilemiş de yaratmış! Kuvvet ve kudret ancak Allah’ındır.” Kehf Sûresi, 18:39.

Dipnot-7

“Allah dilemedikçe siz hiçbir şeyi isteyemezsiniz.” İnsan Sûresi, 76:30.


âciz: güçsüz (bk. a-c-z)
akim: sonuçsuz, verimsiz
azîm: büyük (bk. a-ẓ-m)
benî Âdem: Âdemoğulları, insanlar
binâen: –dayanarak, dolayı
çiçektar: çiçekli
cüz’î: küçük (bk. c-z-e)
Ezel Ebed Sultanı: varlığının başlangıcı ve sonu olmayan kudret ve hakimiyet sahibi Sultan, Allah (bk. e-z-l; e-b-d; s-l-ṭ)
hademe: hizmetçi
hakikat: gerçek (bk. ḥ-ḳ-ḳ)
halel: eksiklik, zarar
Hâlık: herşeyi yaratan Allah (bk. ḫ-l-ḳ)
hikmet: sebep, gaye (bk. ḥ-k-m)
hizmet-i bendegâne: kölecesine hizmet etmek
hizmetkâr: hizmetçi
hudud-u azamet-i Rububiyet: Allah’ın varlıklar üzerindeki terbiye ve idare ediciliğinin ve egemenliğinin geniş sınırları (bk. a-ẓ-m; r-b-b)
ihtiyar: irade, tercih, seçme gücü (bk. ḥ-y-r)
kanaat: inanma, razı olma
kibriyâ-i Ulûhiyet: Allah’ın ortak kabul etmeyen ilâhlığının büyüklüğü (bk. k-b-r; e-l-h)
kisb: çalışma
masnu: sanat eseri varlık (bk. ṣ-n-a)
mecrâ: kaynak
meyvedar: meyveli
mücehhez: cihazlanmış, donanmış
münasip: uygun (bk. n-s-b)
nezaret: gözetim (bk. n-ẓ-r)
nezaret-i şahane: son derece güzel bakım ve gözetim (bk. n-ẓ-r)
nihayetsiz: sonsuz
san’at-ı Rabbâniye: herşeyi yaratılış gayelerine göre terbiye edip idaresi ve egemenliği altında bulunduran Allah’ın sanatı (bk. ṣ-n-a; r-b-b)
şedid: şiddetli
şekvâ: şikayet
şikâyât-ı Kur’âniye: Kur’ân’ın şikâyetleri
suret: şekil, biçim (bk. ṣ-v-r)
tayin edilmek: görevlendirilmek
tehdidat: tehditler
tekemmül: olgunlaşma (bk. k-m-l)
temsil: kıyaslama tarzında benzetme, analoji (bk. m-s̱-l)
tevfik edilmek: bağdaştırılmak
vaid: korkutma (bk. v-a-d)
vecih: yön
ziya: ışık

İkinci temsil:

Meselâ, cesîm bir sefine-i sultaniyede, âdi bir adam cüz’î vazifesini terk etmesiyle, bütün gemideki vazifedarların netâic-i hidematına halel getirdiğinden ve bazı da mahvettiğinden, bütün o vazifedarlar namına gemi sahibi ondan şedit şikâyet eder. Kusur sahibi ise diyemez ki, “Ben bir âdi adamım; ehemmiyetsiz ihmalimden şu şiddete müstehak değilim.” Çünkü, tek bir adem, hadsiz ademleri intaç eder. Fakat vücut kendine göre semere verir. Çünkü birşeyin vücudu bütün şerâit ve esbabın vücuduna mütevakkıf olduğu halde, o şeyin ademi ve intıfâsı, tek bir şartın intıfâsıyla ve tek bir cüz’ün ademiyle, netice itibarıyla mün’adim olur. Bundandır ki, “tahrip, tamirden pek çok defa eshel olduğu” bir düstur-u müteârife hükmüne geçmiştir.

Madem küfür ve dalâlet, tuğyan ve mâsiyet, esasları inkârdır ve reddir, terktir ve adem-i kabuldür. Suret-i zahiriyede ne kadar müsbet ve vücutlu görünse de, hakikatte intıfâdır, ademdir. Öyle ise cinayet-i sâriyedir. Sair mevcudatın netâic-i amellerine halel verdiği gibi, esmâ-i İlâhiyenin cilve-i cemâllerine perde çeker.

İşte bu hadsiz şikâyete hakları olan mevcudat namına, o mevcudatın Sultanı, şu âsi beşerden azîm şikâyet eder. Ve etmesi ayn-ı hikmettir. Ve o âsi, şiddetli tehdidata elbette müstehaktır ve dehşetli vaidlere, bilâşüphe sezâdır.


adem: yokluk
adem-i kabul: kabul etmeme
âdi: basit, sıradan
âsi: isyan eden
ayn-ı hikmet: hikmetin kendisi (bk. ḥ-k-m)
azîm: büyük (bk. a-ẓ-m)
beşer: insan
bilâşüphe: şüphesiz
cesîm: büyük
cilve-i cemâl: güzelliğin görüntüsü (bk. c-l-y; c-m-l)
cinayet-i sâriye: bulaşıcı, salgın cinayet
cüz’î: küçük (bk. c-z-e)
dalâlet: hak yoldan sapkınlık, inançsızlık (bk. ḍ-l-l)
düstur-u müteârife: bilinen bir kural (bk. a-r-f)
ehemmiyetsiz: önemsiz
esbab: sebepler (bk. s-b-b)
eshel: daha kolay
esmâ-i İlâhiye: Allah’ın isimleri (bk. s-m-v; e-l-h)
hadsiz: sayısız
hakikat: gerçek, doğru (bk. ḥ-ḳ-ḳ)
halel: eksiklik, zarar
icad: var etme, yoktan yaratma (bk. v-c-d)
intaç: netice verme
intifâ: yok olma, bitme
mahvetmek: yok etmek
mâsiyet: günah, isyan
mevcudat: varlıklar (bk. v-c-d)
mün’adim: yok olma
müsbet: olumlu, pozitif
müstehak: layık, hak etmiş (bk. ḥ-ḳ-ḳ)
mütevakkıf: bağlı
netâic-i amel: yapılan işin neticeleri
netâic-i hidemat: hizmetlerin neticesi
sair: diğer
sefine-i sultaniye: hükümdarlık gemisi (bk. s-l-ṭ)
semere: meyve, netice
şerâit: şartlar
sezâ: layık
suret-i zahiriye: dış görünüş (bk. ṣ-v-r; ẓ-h-r)
tahrip: yıkma, yok etme
tehdidat: tehditler
temsil: kıyaslama tarzında benzetme, analoji (bk. m-s̱-l)
tuğyan: azgınlık, isyan ve inançsızlıkta çok ileri gitme (bk. ṭ-ğ-y)
vaid: korkutma, tehdit etme (bk. v-a-d)
vazifedar: görevli
vücut: varlık (bk. v-c-d)

KAYNAKLAR

Risale-i Nur Külliyatı, Sözler, On Dördüncü Söz, Beşinci Mesele, Söz Basım Yayın Ltd. Şti., Mart 2012, İstanbul.

http://www.erisale.com/#content.tr.1.236

Feel free to comment. Yorum yapmaktan çekinmeyin.

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.