Güneş ve Nur Temsili ile Uzaklık – Yakınlık; Büyüklük – Küçüklük; Aracısız – Temassız Yaratma – Cumartesi Dersleri 14. 4.

https://dersdunyasi.net/ olarak düzenlediğimiz Cumartesi Derslerinde bu hafta “Güneş ve Nur Temsili ile Uzaklık – Yakınlık; Büyüklük – Küçüklük; Aracısız – Temassız Yaratma” konusu ele alınmaktadır. Üstad Bediüzzaman Said Nursi’nin Risale-i Nur Külliyatı’ndan Sözler isimli eserinden On Dördüncü Söz’ün Dördüncü Meselesi’dir.

Güneş ve Nur Temsili ile Uzaklık - Yakınlık; Büyüklük - Küçüklük; Aracısız - Temassız Yaratma - Cumartesi Dersleri 14. 4.
Güneş ve Nur Temsili ile Uzaklık – Yakınlık; Büyüklük – Küçüklük; Aracısız – Temassız Yaratma – Cumartesi Dersleri 14. 4.

KISA VİDEO

UZUN VİDEO

On Dördüncü Söz

Dördüncü Mesele

DÖRDÜNCÜSÜ: Meselâ,

اِنَّمَۤا اَمْرُهُۤ اِذَۤا اَرَادَ شَيْئًا اَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ 2

    وَمَۤا اَمْرُ السَّاعَةِ اِلاَّ كَلَمْحِ الْبَصَرِ 3

    وَنَحْنُ اَقْرَبُ اِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ 4

    تَعْرُجُ الْمَلٰۤئِكَةُ وَالرُّوحُ اِلَيْهِ فِى يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ اَلْفَ سَنَةٍ     5


Dipnot-2

“Birşeyin olmasını murad ettiği zaman, Onun işi sadece ‘Ol’ demektir; o da oluverir.” Yâsin Sûresi, 36:82.

Dipnot-3

“Kıyametin gerçekleşmesi göz açıp kapayıncaya kadar, hattâ ondan da yakındır.” Nahl Sûresi, 16:77.

Dipnot-4

“Biz ona şahdamarından daha yakınız.” Kaf Sûresi, 50:16.

Dipnot-5

“Melekler ve Cebrail, elli bin sene uzunluğunda bir gün olan kıyamet gününde, Allah’ın emrini almak üzere Arşa yükselirler.” Meâric Sûresi, 70:4.


gibi âyetlerin ifade ettikleri hakikat-i ulviyesine ki, Kàdir-i Mutlak o derece suhulet ve sür’atle ve muâlecesiz ve mübaşeretsiz eşyayı halk eder ki, yalnız sırf bir emir ile îcad eder gibi görünüyor, fehmediliyor.

Hem o Sâni-i Kadîr nihayet derecede masnuata karîb olduğu halde, masnuat nihayet derecede Ondan baîddir.

Hem nihayetsiz kibriyâsıyla beraber, gayet cüz’î ve hakir umuru dahi ehemmiyetle tanzim ve hüsn-ü san’attan hariç bırakmıyor.

İşte bu hakikat-i Kur’âniyenin vücuduna, mevcudatta meşhud suhulet-i mutlaka içinde intizam-ı ekmel şehadet ettiği gibi, gelecek temsil dahi onun sırr-ı hikmetini gösterir. Meselâ, 

وَلِلّٰهِ الْمَثَلُ اْلاَعْلٰى 1 

Sâni-i Zülcelâlin Esmâ-i Hüsnâsından Nur isminin bir kesif âyinesi hükmünde olan güneşin emr-i Rabbânî ve teshir-i İlâhî ile mazhar olduğu vazifeler, şu hakikati fehme takrib eder. Şöyle ki:

Güneş, ulviyetiyle beraber, bütün şeffaf ve parlak şeylere nihayet derecede yakın, belki onların zatlarından onlara daha yakın olduğu, cilvesiyle ve timsaliyle ve tasarrufa benzer çok cihetlerle onları müteessir ettiği halde, o şeffaf şeyler ise binler sene ondan uzaktırlar. Onu hiçbir vech ile müteessir edemezler, kurbiyet dâvâ edemezler.

Hem o güneş, her şeffaf zerreye, hattâ ziyası nereye girmişse orada hazır ve nazır gibi olduğu, o zerrenin kabiliyet ve rengine göre güneşin aksi ve bir nevi timsali görünmesiyle anlaşılır.

Hem güneşin azamet-i nuraniyeti derecesinde ihatası, nüfuzu ziyadeleşir. Nuraniyet azametindendir ki, en küçük, ufak şeyler ondan gizlenip kaçamazlar.


Dipnot-1

“En yüce sıfatlar Allah’a mahsustur.” Nahl Sûresi, 16:60.


akis: yansıma
âyine: ayna
azamet: büyüklük (bk. a-ẓ-m)
azamet-i nuraniyet: ışığın, parlaklığın büyüklüğü (bk. a-ẓ-m; n-v-r)
baîd: uzak
cihet: yön
cilve: görünüm, yansıma (bk. c-l-y)
cüz’î: küçük (bk. c-z-e)
emr-i Rabbânî: bütün varlıkları yaratılış gayelerine göre terbiye edip idaresi ve egemenliği altında tutan Allah’ın emri (bk. r-b-b)
Esmâ-i Hüsnâ: Cenab-ı Hakkın en güzel isimleri (bk. s-m-v; ḥ-s-n)
eşya: varlıklar
fehm: anlayış
fehmedilmek: anlaşılmak
hakikat-i Kur’âniye: Kur’ân’ın hakikati (bk. ḥ-ḳ-ḳ)
hakikat-i ulviye: yüce gerçek (bk. ḥ-ḳ-ḳ)
hakir: hor ve değersiz
halk etmek: yaratmak (bk. ḫ-l-ḳ)
hüsn-ü san’at: sanatın güzelliği (bk. ḥ-s-n; ṣ-n-a)
ihata: kuşatma, içine alma
intizam-ı ekmel: en mükemmel düzenlilik (bk. n-ẓ-m; ḳ-m-l)
Kâdir-i Mutlak: herşeye gücü yeten, sınırsız güç ve kudret sahibi Allah (bk. ḳ-d-r; ṭ-l-ḳ)
karîb: yakın
kesif: yoğun, katı, saydam olmayan
kibriyâ: büyüklük, azamet (bk. k-b-r)
kurbiyet: yakınlık
masnuat: sanat eseri varlıklar (bk. ṣ-n-a)
mazhar olmak: sahip olmak, erişmek (bk. ẓ-h-r)
meşhud: görünen (bk. ş-h-d)
mevcudat: varlıklar (bk. v-c-d)
muâlecesiz: doğrudan doğruya
mübaşeretsiz: temas etmeden
müteessir: etkileme, tesiri altında bırakma
nâzır: bakan, gözlemci (bk. n-ẓ-r)
nevi: çeşit
nihayet: son
nüfuz: etki
Nur: bütün varlığı aydınlatan, bütün nurlar kendi nurunun zayıf bir gölgesi olan ve her çeşit nuru yaratan Allah (bk. n-v-r)
nuraniyet: nurluluk, parlaklık (bk. n-v-r)
Sâni-i Kadîr: sonsuz güç ve kudret sahibi ve herşeyi san’atlı bir şekilde yaratan Allah (bk. ṣ-n-a; ḳ-d-r)
Sâni-i Zülcelâl: sonsuz yücelik ve haşmet sahibi olan ve herşeyi san’atla yaratan Allah (bk. ṣ-n-a; ẕü; c-l-l)
şehadet: şahitlik (bk. ş-h-d)
sırr-ı hikmet: hikmet sırrı (bk. ḥ-k-m)
suhulet: kolaylık
suhulet-i mutlak: tam kolaylık (bk. ṭ-l-ḳ)
takrib etme: yaklaştırma
tanzim: düzenleme, düzene koyma (bk. n-ẓ-m)
tasarruf: kullanma (bk. ṣ-r-f)
temsil: kıyaslama tarzında benzetme, analoji (bk. m-s̱-l)
teshir-i İlâhî: Allah’ın boyun eğdirmesi, itaat ettirmesi (bk. e-l-h)
timsal: suret, görüntü (bk. m-s̱-l)
ulviyet: yükseklik
umur: işler
vecih: yön, şekil
vücud: varlık (bk. v-c-d)
zât: kendisi
zerre: atom
ziya: ışık
ziyadeleşmek: artmak, fazlalaşmak

Demek azamet-i kibriyâsı, cüz’î ve ufak şeyleri, nuraniyet sırrıyla harice atmak değil, bilâkis daire-i ihatasına alıyor.

Hem güneşi, mazhar olduğu cilvelerde ve vazifelerde, farz-ı muhal olarak, fail-i muhtar farz etsek, o derece suhulet ve sür’at ve vüs’at içinde, zerreden, katreden, deniz yüzünden seyyarata kadar izn-i İlâhî ile öyle işliyor ki, şu tasarrufat-ı azimeyi yalnız bir mahz-ı emirle yapar tahayyül edilebilir. Zerre ile seyyare, emrine karşı müsavidirler. Deniz yüzüne verdiği feyzi, zerreye de kabiliyetine göre kemâl-i intizamla verir.

İşte, semâ denizinin yüzünde ziyadar bir kabarcık ve Kadîr-i Mutlakın Nur isminin cilvesine kesif bir âyinecik olan şu güneşin, bilmüşahede şu hakikatin üç esasının nümunelerine mazhar olduğunu görüyoruz. Elbette, güneşin nur ve harareti, ilim ve kudretine nisbeten toprak gibi kesif hükmünde, Nuru’n-Nur, Münevviru’n-Nur, Mukaddiru’n-Nur olan Zât-ı Zülcelâl, herşeye, ilim ve kudretiyle nihayetsiz yakın ve hazır ve nazır; ve eşya Ondan gayet uzak olduğuna; hem o derece külfetsiz, muâlecesiz, suhuletle işleri yapar ki, yalnız mahz-ı emrin sür’at ve suhuletiyle icad eder gibi anlaşıldığına; hem hiçbir şey, cüz’î küllî, küçük büyük, daire-i kudretinden harice çıkmadığına ve kibriyâsı ihata ettiğine, şuhud derecesinde bir yakîn-i imanî ile iman ederiz ve iman etmek gerektir.


âyinecik: küçük ayna
azamet-i kibriyâ: büyüklüğün varlıkları kuşatması (bk. a-ẓ-m; k-b-r)
bilâkis: aksine, tersine
bilmüşahede: görüldüğü gibi (bk. ş-h-d)
cilve: görünüm, yansıma (bk. c-l-y)
cüz’î: küçük, az (bk. c-z-e)
daire-i ihata: kuşatıcı daire, kapsama alanı
daire-i kudret: Allah’ın sonsuz güç ve iktidarının hâkim olduğu daire (bk. ḳ-d-r)
fail-i muhtar: dilediğini yapmakta serbest olan fâil (bk. f-a-l)
farz etmek: varsaymak
farz-ı muhal: olmayacak birşeyi olacakmış gibi düşünme, varsayım
feyz: bolluk, bereket (bk. f-y-ḍ)
hakikat: gerçek, doğru (bk. ḥ-ḳ-ḳ)
hararet: sıcaklık, ısı
hariç: dışarı
icad: var etme, yaratma (bk. v-c-d)
ihata: kuşatma, içine alma
izn-i İlâhî: Allah’ın izni (bk. e-l-h)
Kadîr-i Mutlak: hiçbir kayıt ve şarta bağlı olmaksızın herşeye gücü yeten sonsuz kudret sahibi Allah (bk. ḳ-d-r; ṭ-l-ḳ)
katre: damla
kemâl-i intizam: tam ve mükemmel bir düzen (bk. k-m-l; n-ẓ-m)
kesif: yoğun, katı, şeffaf olmayan
kibriyâ: Cenab-ı Allah’ın her cihetle büyüklüğü (bk. k-b-r)
kudret: güç, kuvvet, iktidar (bk. ḳ-d-r)
külfetsiz: zahmetsiz, zorlanmadan
küllî: büyük, çok (bk. k-l-l)
mahz-ı emir: sadece ve yalnız emir
mazhar: sahip olma, erişme (bk. ẓ-h-r)
muâlecesiz: doğrudan doğruya
Mukaddiru’n-Nur: bütün nurların miktarlarını takdir eden Nurların Mukaddiri, Allah (bk. ḳ-d-r; n-v-r)
Münevviru’n-Nur: bütün nurlar ve nurlu varlıklar Kendisinden feyiz alan Nurların Nurlandırıcısı, Allah (bk. n-v-r)
müsavi: eşit
nâzır: bakan, gözlemci (bk. n-ẓ-r)
nihayetsiz: sonsuz
nisbeten: kıyasla, oranla (bk. n-s-b)
nümune: örnek
Nur: bütün varlığı aydınlatan, her çeşit nuru yaratan Allah (bk. n-v-r)
Nuru’n-Nur: bütün nurlar Kendi nurunun zayıf bir gölgesi olan Nurların Nuru, Allah (bk. n-v-r)
sema: gök (bk. s-m-v)
seyyarat: gezegenler
seyyare: gezegen
şuhud: gözle görme (bk. ş-h-d)
suhulet: kolaylık
sür’at: hız
tahayyül: hayal etme (bk. ḫ-y-l)
tasarrufat-ı azime: büyük tasarruflar, kullanımlar (bk. ṣ-r-f; a-ẓ-m)
vüs’at: genişlik
yakin-i imanî: kesin ve şüphesiz iman (bk. y-ḳ-n; e-m-n)
Zât-ı Zülcelâl: sonsuz yücelik ve haşmet sahibi olan Zât, Allah (bk. ẕü; c-l-l)
zerre: atom
ziyadar: ışıklı

KAYNAKLAR

Risale-i Nur Külliyatı, Sözler, On Dördüncü Söz, Dördüncü Mesele, Söz Basım Yayın Ltd. Şti., Mart 2012, İstanbul.

http://www.erisale.com/#content.tr.1.234

Feel free to comment. Yorum yapmaktan çekinmeyin.

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.